Stichting beheer fooiengelden holland casino

Toelichting op de geconsolideerde balans

Toelichting op de 
geconsolideerde balans

in duizenden euro, tenzij anders aangegeven

9. Immateriële activa

De immateriële vaste activa van Holland Casino bestaan uit in- en externe uren, advieskosten en software.

De post ‘Activa in uitvoering’ bestaat voornamelijk uit de activering van de kosten voor een aantal projecten dat nog niet in gebruik genomen is.

De algemene gebruiksduur van immateriële activa is vijf jaar (vorig jaar drie jaar). In 2023 heeft een schattingswijziging plaatsgevonden met betrekking tot deze levensduur van drie naar vijf jaar. De impact van deze wijziging op de huidige en toekomstige afschrijvingskosten is als volgt:

10. Materiële vaste activa

De reclassificatie in 2023 heeft betrekking op de beslissing van Holland Casino om de Multiroulette en NXT-automaten onder speelautomaten te rubriceren. 

De ‘Activa in uitvoering’ die in 2023 in gebruik is genomen, betreft een aantal verbouwingen. Ultimo jaar betreft dit een aantal verbouwingen die gaande zijn en installaties die nog niet zijn geplaatst.

In 2023 heeft een schattingswijziging plaatsgevonden met betrekking tot de levensduur van verschillende activaklassen. De impact van deze aanpassing is voor 2023 0,6 miljoen euro (eenmalige hogere afschrijving doordat einddatum is verkort en dus gelijk is afgeschreven) en 0,2 miljoen euro (lagere afschrijving door verlenging of verkorting levensduur). De impact van deze wijziging op de huidige en toekomstige afschrijvingskosten is als volgt:

Er zijn zekerheden verstrekt in verband met de kredietfaciliteit voor terreinen en gebouwen. Deze hebben een boekwaarde van 26,3 miljoen euro, zie noot 20.

11. Leases

Leaseovereenkomsten onroerend goed

Holland Casino huurt terreinen en gebouwen voor kantoor en casino’s. De leaseovereenkomsten kennen een looptijd van 1 tot 20 jaar met een optie tot verlenging daarna. Gedurende 2023 zijn sommige van de geleasede panden door Holland Casino onderverhuurd als operationele lease. Dit heeft echter geringe impact op de jaarrekening.

Verlengingsopties

Een aantal vastgoedleaseovereenkomsten bevat verlengingsopties die door Holland Casino kunnen worden uitgeoefend tot een jaar voor het einde van de niet-opzegbare contractperiode. Waar mogelijk streeft Holland Casino ernaar uitbreidingsopties op te nemen in nieuwe huurovereenkomsten om operationele flexibiliteit te verkrijgen. De uitbreidingsopties zijn alleen uitoefenbaar door Holland Casino en niet door de lessors. Holland Casino beoordeelt op de ingangsdatum van de leaseovereenkomst of het redelijkerwijs zeker is om de verlengingsopties uit te oefenen.

Holland Casino beoordeelt opnieuw of het redelijkerwijs zeker is dat de opties worden uitgeoefend in geval van een belangrijke gebeurtenis of belangrijke veranderingen in omstandigheden die zij zelf in de hand heeft.

Overige leaseovereenkomsten

Holland Casino leaset auto’s, speelautomaten en overige inventaris, met een looptijd tussen 1 en 5 jaar.

Holland Casino controleert het gebruik van deze auto’s, speelautomaten en overige inventaris en herwaardeert de leaseverplichtingen en de gebruiksrechten indien nodig.

Holland Casino huurt IT-apparatuur met een contracttermijn van één tot drie jaar. Deze leaseovereenkomsten zijn kortlopende leases en/of leaseovereenkomsten van artikelen met een lage waarde. Holland Casino heeft ervoor gekozen geen gebruiksrechten en leaseverplichtingen op te nemen voor deze leases.

Gebruiksrechten

Gebruiksrechten omvatten de geleasete activa en wordt onderverdeeld in ‘Gebouwen en terreinen’ en ‘Overige bedrijfsmiddelen’. Deze laatste bestaat uit leaseauto’s, lease speelautomaten en overige inventaris.

De toevoegingen aan gebruiksrechten bij de gebouwen en terreinen betreffen verlenging van contracten (4,2 miljoen euro) en de jaarlijkse indexatie (11,1 miljoen euro). De toevoeging bij de overige bedrijfsmiddelen betreft de nieuwe en gewijzigde contracten voor leaseauto’s en andere bedrijfsmiddelen.

De huurincentives die reeds ontvangen zijn vòòr 1 januari 2019 zijn verwerkt in de beginwaarde van de gebruiksrechten.

Bedragen verwerkt in de winst- en verliesrekening

12. Belastingvorderingen

Zie verdere toelichting voor de opbouw van de latente vennootschapsbelasting, in noot 8.

13. Nog niet geamortiseerde fees

Ultimo 2022 en 2023 was er geen uitstaande lening, dus worden de kosten die gemaakt zijn in verband met de kredietfaciliteit onder ‘nog niet geamortiseerde fees’ verantwoord.

Zie voor verdere toelichting noot 20 Bankschulden.

14. Deelnemingen

Gaming Support B.V.

In 2023 vonden de volgende transacties plaats: verkopen aan Gaming Support van 0,1 miljoen euro, afname van diensten ter waarde van 0,3 miljoen euro (in 2022: geen verkopen aan Gaming Support, afname van diensten van 0,5 miljoen euro). Deze bedragen zijn inclusief BTW. Nog te betalen bedragen aan Gaming Support B.V. bedroegen eind 2023: 0,0 miljoen euro (2022: 0,0 miljoen euro).

Deze transacties worden uitgevoerd tegen marktcondities en prijzen die niet gunstiger zijn dan die bedongen zouden zijn met derde, onafhankelijke partijen.

Stichting Beheer Fooiengelden

De volgende tabel geeft een overzicht van de financiële gegevens van Stichting Beheer Fooiengelden zoals opgenomen in de jaarrekening van Holland Casino. De balans van de deelneming bestaat enkel uit een banksaldo en een verplichting aan Holland Casino:

Het banksaldo van de Stichting Beheer Fooiengelden was vorig jaar hoger, doordat in 2022 er een andere werkwijze werd gehanteerd dan in 2023. Met de vakbonden is in 2023 afgesproken dat de fooiengelden niet meer maandelijks worden gestort en weer teruggestort naar Holland Casino, maar dat er een vastgesteld bedrag vast op de bankrekening blijft staan. Jaarlijks wordt de hoogte van het bedrag vastgesteld en indien nodig aangevuld.

15. Voorraden

De voorraden betreffen voornamelijk verbruiksartikelen en grondstoffen ten behoeve van de horeca-activiteiten, alsmede artikelen voor prijzen in natura bij de speelautomaten en andere voorraden zoals brochures.

16. Vorderingen en overlopende activa

De ‘overige vorderingen’ bestond vorig jaar voor 2,9 miljoen euro uit de nog te ontvangen NOW-vergoeding. Dit betrof NOW5, welke in oktober 2023 volledig is afgewikkeld.

De vooruitbetaalde kosten bestaan uit vooruitbetaalde kosten met betrekking tot bedrijfs-, huisvestings- en marketingkosten voor boekjaar 2024. De looptijd van alle vorderingen en overlopende activa is korter dan 1 jaar.

17. Geldmiddelen en kasequivalenten

De geldmiddelen en kasequivalenten zijn grotendeels vrij opneembaar per 31 december 2023. Er is per jaareinde 85 miljoen euro (vorig jaar 100 miljoen euro) ondergebracht in een deposito bij de ING bank. In het kader van een afgesloten garantiefaciliteit is op een aparte bankrekening aan de verzekeringsmaatschappij pandrecht verleend ten bedrage van 2,2 miljoen euro, dit bedrag is niet vrij opneembaar.

18. Eigen vermogen

Voor de verloopstaat wordt verwezen naar noot 39 in de enkelvoudige jaarrekening.

Minderheidsaandeelhouders

Onder minderheidsaandeelhouders is per 31 december 2023 het aandeel van derden in het vermogen van de groepsmaatschappij Gaming & Casino Services B.V. opgenomen. Het betaalde dividend door de groepsmaatschappij betreft interimdividend over 2023 aan de minderheidsaandeelhouder

19. Voorzieningen

De voorziening ontmantelingkosten is gevormd voor de (mogelijke) sluiting en ontmanteling van de panden van Holland Casino Eindhoven, Groningen, Nijmegen en Rotterdam.

De voorziening personeelsbeloningen is gevormd voor toekomstige jubileumuitkeringen.

De disconteringsvoet is verlaagd van 3,8% in 2022 naar 3,2% in 2023. De onttrekkingen hebben betrekking op de daadwerkelijk betaalde jubileumuitkeringen in 2023. Er is bij waardering van deze voorziening rekening gehouden met onder andere de sterfte- en vertrekkansen van medewerkers.

De voorziening voor het loopbaanbudget komt voort uit de cao. De doelstelling van dit budget is het versterken van medewerkers qua ontwikkeling, inzetbaarheid en positie op de interne en externe arbeidsmarkt. In 5 jaar tijd wordt een persoonlijk budget van maximaal 2.500 euro per medewerker opgebouwd, dat naar eigen invulling – binnen de fiscaal toegestane kaders en regels – voor het volgen van opleidingen kan worden gebruikt. Op basis van ervaringscijfers is deze voorziening financieel gezien voor 15% van de medewerkers getroffen. Doordat iedereen direct gebruik kan maken van dit budget, is deze voorziening kortlopend.

20. Bankschulden

Er zijn geen bankleningen ultimo boekjaar.

Ultimo 2023 bedraagt de kredietfaciliteit 120 miljoen euro (2022: 120 miljoen euro) bestaande uit een ancillary facility (30 miljoen euro) en een revolving credit facility (90 miljoen euro). De kredietfaciliteit loopt tot 14 september 2025. De rente wordt bepaald door Euribor + margin (tussen 0,60 en 1,65%).

Rekening houdend met de ruimte voor bankgaranties ad 7,5 miljoen euro bedraagt ultimo 2023 de beschikbare kredietruimte 112,5 miljoen euro (ultimo 2022: 112,5 miljoen euro).

Kosten die gemaakt zijn in verband met een kredietfaciliteit worden in aftrek gebracht op de verplichtingen van de uitstaande leningen en geamortiseerd over de resterende looptijd op basis van de effectieve interestmethode. Ultimo 2022 en 2023 waren er geen uitstaande leningen, dus zijn deze kosten geactiveerd onder ‘nog niet geamortiseerde fees’.

Er is een convenant opgesteld, welke jaarlijks getoetst wordt. Het gaat om de Net Senior Debt to Ebitda Ratio die lager of gelijk moet zijn aan 2,5. Met de banken is afgesproken dat de ratio berekend wordt op basis van de verslaggevingsregels die golden ten tijde van het afsluiten van de faciliteit (‘frozen-GAAP’), ofwel op basis van de cijfers gecorrigeerd voor de impact van IFRS 16 Leases.

Ook is in een amendment toestemming gegeven voor de afgesloten garantiefaciliteit bij Euler Hermes, dit in het kader van het veiligstellen van de spelerstegoeden.

Over 2023 is de uitkomst van het convenant -1,7 (2022: -2,4). Door de positieve EBITDA en de negatieve bankschuld (enkel banktegoeden), is de uitkomst negatief en wordt het convenant dus niet gebroken.

Naast deze kwantitatieve criteria zijn ook een aantal kwalitatieve criteria opgenomen in de documentatie van de kredietfaciliteit. Een aantal vooraf gedefinieerde gebeurtenissen (zogenoemde Events of Default) kan resulteren in het beëindigen van de kredietfaciliteit, inclusief het per direct opeisbaar zijn van een eventueel getrokken financiering op de faciliteit. Vanaf 26 januari 2022 is er geen sprake meer geweest van events of default.

Er is een aantal zekerheden verschaft met betrekking tot de kredietfaciliteit, zoals een eerste hypotheek op de panden in Breda, Enschede, Scheveningen en Valkenburg.

In 2021 is een garantiefaciliteit afgesloten met Euler Hermes voor een maximum bedrag van 30 miljoen euro. Hierop is een garantie voor het veiligstellen van de spelerstegoeden afgegeven voor een maximum bedrag van 20 miljoen euro met een looptijd tot en met 30 september 2026, met als begunstigde Stichting HC Online garantie spelerstegoeden. Deze garantie zal tot uitkering komen bij een eventueel faillissement van Holland Casino, zodat de uitbetaling van de spelerstegoeden daarmee is gewaarborgd. Euler Hermes heeft pandrecht verkregen op een speciaal daarvoor geopende bankrekening bij ABN AMRO Bank N.V., waarop het saldo van de spelerstegoeden wordt aangehouden. Het saldo op deze bankrekening van 2,2 miljoen euro staat dus niet ter beschikking aan Holland Casino.

21. Belastingverplichtingen

Er zijn ultimo 2023 geen voorwaardelijke belastingverplichtingen.

Vanwege de coronacrisis is er uitstel aangevraagd en gekregen bij de Belastingdienst voor de betaling van alle belastingen tot en met september 2021 en vervolgens ook voor november 2021 tot en met maart 2022. In juni 2022 (51,7 miljoen euro) is een extra aflossing gedaan. Vanaf oktober 2022 wordt de resterende schuld in 60 maanden terugbetaald. Daarnaast is in 2023 een extra aflossing gedaan van 1,8 miljoen euro.

Er zal een invorderingsrente moeten worden betaald. Tot en met 30 juni 2022 is deze door de belastingdienst vastgesteld op 0,01% vanaf 1 juli 2022 op 1%. Het percentage invorderingsrente is op 1 januari 2023 op 2% gesteld, op 1 juli 2023 op 3% om vervolgens uit te komen op 4% op 1 januari 2024. De geschatte invorderingsrente bedraagt over de periode tot en met september 2027 22,6 miljoen euro.

22. Lang- en kortlopende verplichtingen

Leaseverplichtingen (gebruiksrechten)

Dit betreffen de leaseverplichtingen van de gebruiksrechten. Voor verdere toelichting, zie noot 11.

De toevoegingen aan gebruiksrechten bij de gebouwen en terreinen betreffen verlenging van contracten (4,2 miljoen euro) en de jaarlijkse indexatie (11,1 miljoen euro). De toevoeging bij de overige bedrijfsmiddelen betreft de nieuwe en gewijzigde contracten voor leaseauto’s en andere bedrijfsmiddelen.

De gehanteerde disconteringsvoet ligt tussen 0% en 2%.

Handelscrediteuren en overige schulden

De crediteuren waren ultimo 2022 laag, doordat er extra betalingen zijn gedaan in 2022 vanwege de conversie naar AFAS. Het aantal ontvangen facturen was in december 2023 significant hoger dan in andere maanden, waardoor de stand ultimo 2023 ook hoger is.

Het terug te betalen bedrag aan NOW in 2022, heeft betrekking op NOW3.1, 3.2 en 3.3, en is enerzijds ontstaan door een lager omzetverlies NOW3.3 dan initieel ingediend, maar het grootste gedeelte is ontstaan doordat het sv-loon, waar het voorschot van NOW3.1, 3.2 en 3.3 op is gebaseerd (referteperiode juni 2020) inclusief de uitbetaling van de winstdelingsregeling over 2019 was. Holland Casino heeft hiertegen bezwaar ingediend en dit is ook gehonoreerd, maar het was voor het UWV niet mogelijk om de hoogte van de voorschotten hierop aan te passen. Deze positie is in het eerste kwartaal van 2023 volledig afgewikkeld.

De post ‘Nog te betalen kosten’ bevat voornamelijk openstaande orders en nog niet goedgekeurde facturen per einde boekjaar welke betrekking hebben op 2023.

In de post ‘Overige schulden’ is de schuld voor het loyaliteitsprogramma opgenomen ad 3,5 miljoen euro (2022: 3,3 miljoen euro), alsmede een bedrag voor depots van 1,3 miljoen euro (2022: 1,0 miljoen euro). Voor het overige betreft het meerdere kleinere posten.

23. Niet in de balans opgenomen verplichtingen

Investeringsverplichting IT-diensten

Er loopt een contract met KPN voor ICT-diensten tot halverwege 2025. De identificeerbare activa in dit contract zijn verantwoord onder de leaseverplichtingen (volgens IFRS 16 Leases, zie noot 11). De overige onderdelen zijn hier als verplichting inzichtelijk gemaakt.

Investeringsverplichting vaste activa

Voor investeringsprojecten en reguliere investeringen zijn per balansdatum verplichtingen aangegaan voor circa 8,6 miljoen euro (2022: 9,0 miljoen euro). Dit betreffen verplichtingen met betrekking tot verbouwingen en reguliere investeringen.

Bankgarantie

In totaal is er voor 7,5 miljoen euro (2022: 7,5 miljoen euro) aan bankgaranties afgegeven (waaronder 6,5 miljoen euro op voorschrift van De Nederlandsche Bank en 1,0 miljoen euro voor de huur van het pand in Amsterdam Centrum). Holland Casino schat de kans zeer klein in dat zij aan deze garanties zal moeten voldoen in de komende twaalf maanden gezien de sterke solvabiliteit.

In 2021 is een garantiefaciliteit afgesloten met Euler Hermes voor een maximum bedrag van 30 miljoen euro. Hierop is een garantie voor het veiligstellen van de spelerstegoeden afgegeven voor een maximum bedrag van 20 miljoen euro met een looptijd tot en met 30 september 2026, met als begunstigde Stichting ‘HC Online garantie spelerstegoeden’. Deze garantie zal tot uitkering komen bij een eventueel faillissement van Holland Casino, zodat de uitbetaling van de spelerstegoeden daarmee is gewaarborgd.

Juridische procedures

Holland Casino heeft per balansdatum enkele juridische geschillen lopen. Holland Casino verwacht niet dat deze aansprakelijkheidsclaims tot een materiële uitstroom van middelen zullen leiden en heeft derhalve geen voorzieningen getroffen per balansdatum.

In 2022 is een discussie ontstaan tussen Holland Casino en de Belastingdienst inzake de heffingsgrondslag voor de kansspelbelasting met betrekking tot de behandeling van online bonussen. In februari 2023 is Holland Casino door de Belastingdienst mondeling geïnformeerd over de uiteindelijk beslissing met betrekking tot de heffingsgrondslag (de definitieve visie) en is de aangepaste visie ook per mail met Holland Casino gedeeld. Holland Casino is nog in overleg met de Belastingdienst over de uitvoering van het standpunt van de belastingdienst. Als hier overeenstemming over bereikt wordt zal het hiervoor gereserveerde bedrag aan kansspelbelasting over de bonussen alsnog worden afgedragen. Verder zal Holland Casino zich nog beraden of er bezwaar tegen deze afdracht zal worden ingediend.

Holland Casino staat onder toezicht van de Kansspelautoriteit (Ksa) en DNB. Deze toezichthouders onderzoeken periodiek of de vennootschap zich aan de toepasselijke wet- en regelgeving houdt.

Holland Casino heeft in 2022 te maken gehad met twee onderzoeken van de Kansspelautoriteit die in 2023 de volgende gevolgen hadden:

1. Onderzoek van de Ksa inzake het voldoen aan de wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme (hierna: de Wwft onderzoeken).
   Bij de Wwft-onderzoeken heeft de Ksa onder andere bezoeken ter plaatse uitgevoerd en diverse dossieronderzoeken en informatieverzoeken verricht, waaraan Holland Casino zijn volledige medewerking heeft verleend. De Ksa heeft op grond van de uitkomst besloten om Holland Casino in 2023 een maatregel op te leggen. Holland Casino heeft de zijn ter beschikking staande rechtsmiddelen ingezet om zich tegen deze maatregel te verzetten en is in afwachting van de uitkomst van deze initiatieven.
   De eventuele (financiële) impact van de bevindingen in de Wwft onderzoeken is ten tijde van de opmaak van de jaarrekening nog niet bekend. Holland Casino constateert dat er een mogelijke financiële verplichting voortvloeit uit de Wwft onderzoeken, maar dat de hoogte van de eventuele financiële impact niet in te schatten is.
   
   Holland Casino heeft op basis van de criteria in IAS 37 Provisions, contingent liabilities and contingent assets toegelicht wat de impact op de jaarrekening 2023 is van mogelijke maatregelen door de Ksa ten aanzien van de Wwft onderzoeken.
   
   

2. Het doorlopen van systeemtesten door de Ksa van de Controle databank (hierna: CDB) van het online casino. Uit de uitgevoerde systeemtesten van de Ksa zijn enkele bevindingen gekomen, die hebben geleid tot een in 2023 opgelegde maatregel. In 2024 heeft de Ksa aangegeven dat de bevindingen in voldoende mate door Holland Casino zijn opgevolgd.

Holland Casino heeft op basis van de criteria in IAS 37 Provisions, contingent liabilities and contingent assets de benodigde toelichting opgenomen in de jaarrekening 2023 omtrent het doorlopen van de systeemtesten door de Ksa van de CDB.

24. Financiële instrumenten – reële waarden en risicobeheerkader

In het kader van de normale bedrijfsvoering loopt Holland Casino krediet-, liquiditeits-, valuta-, rente- en marktrisico.

Verantwoordelijk voor het risicobeheer van Holland Casino is het bestuur. De auditcommissie ondersteunt de raad van commissarissen met het toezicht op de interne risicobeheersings- en controle systemen van Holland Casino en de financiële verslaggeving. Deze bestaat uit mevrouw R. Dekker (voorzitter) tot 31 december en daarna mevrouw B.J.M Langius en tot 1 september de heer J.W. Baud, daarna de heer A. Levi.

In 2023 kwam de commissie vier keer bij elkaar voor een reguliere vergadering.

Belangrijke zaken die tijdens deze besprekingen werden behandeld zijn onder meer het jaarverslag, dividendbeleid, de ontwikkeling van financiële resultaten, financiële projecties en scenario’s alsmede diverse compliancethema’s (Wwft, PBK, GDPR).

Verwerkingscategorieën en reële waarden

De reële waarde van de financiële activa en verplichtingen zijn nagenoeg gelijk aan de boekwaarden. De vermelding van de reële waarde van de leaseverplichtingen voor het lopende boekjaar is niet vereist.

Kredietrisico

Kredietrisico is het risico dat een afnemer aangegane contractuele verplichtingen niet nakomt. De uitstaande vorderingen van Holland Casino zijn van beperkte omvang. Om dit risico beperkt te houden zijn maatregelen ingesteld om te bewerkstelligen dat alleen zakelijke klanten met een adequate reputatie op het gebied van kredietwaardigheid op rekening de casino’s kunnen bezoeken. Geldtransacties (onder andere wisseltransacties met vreemde valuta) vinden alleen plaats met hooggekwalificeerde kredietinstellingen. De boekwaarde van de financiële activa vertegenwoordigt het maximale kredietrisico.

De geldmiddelen van Holland Casino bedroegen op 31 december 2023 196.371 miljoen euro (2022: 230.523 miljoen euro). Holland Casino is van mening dat zijn geldmiddelen een laag kredietrisico hebben op basis van de externe kredietratings van de tegenpartijen.

Debiteuren 31-12-2023

Liquiditeitsrisico

Liquiditeitsrisico is het risico dat Holland Casino problemen heeft om te voldoen aan in contanten of in andere financiële activa af te wikkelen financiële verplichtingen.

Door uitstel van belastingen vanwege covid-19 in 2020, 2021 en 2022 is een belastingschuld ontstaan van 313,3 miljoen euro. Hiervan is in 2022 51,7 miljoen euro reeds afgelost. Het overige (261,6 miljoen euro) wordt vanaf oktober 2022 terugbetaald in 5 jaar. Er is in 2023 53,8 miljoen euro afgelost. De schuld per jaareinde is 194,8 miljoen euro. Op korte termijn heeft dit geen impact op de liquiditeitspositie.

Eind 2023 heeft Holland Casino een groot bedrag aan geldmiddelen en kasequivalenten (196,4 miljoen euro, waarvan 133,9 miljoen euro bij ABN AMRO Bank en ING Groep) en een beschikbare kredietfaciliteit van 120 miljoen euro.

Het liquiditeitsrisico is daarom klein en Holland Casino heeft dit risico per einde boekjaar derhalve niet afgedekt met (afgeleide) financiële instrumenten. Meer toelichting over de liquiditeit van Holland Casino is beschikbaar in noot 25 over kapitaalbeheer.

Marktrisico

Marktrisico betreft het risico dat de inkomsten van Holland Casino of de waarde van financiële instrumenten nadelig worden beïnvloed door veranderingen in marktprijzen zoals valutakoersen, rentetarieven en aandelenkoersen. Holland Casino streeft ernaar de marktrisicopositie binnen aanvaardbare grenzen te houden bij een optimaal rendement.

Holland Casino heeft eind 2023 geen derivatenposities.

Valutarisico

Holland Casino wisselt vreemde valuta tegen chips en jetons voor (buitenlandse) gasten in de casino’s. Aangezien de vreemde valuta in kas periodiek worden afgestort bij GWK-Travelex loopt Holland Casino risico op koersverlies en loopt daarmee valutarisico. Om dit risico af te dekken neemt Holland Casino de volgende maatregelen:

• er worden transactiekosten in rekening gebracht bij wisseltransacties; en

• op de inwisselkoers wordt een marge gehanteerd die de koersschommelingen tot één week (de maximale duur tussen de transactie en het moment van afstorting) opvangt.

In 2023 behaalde Holland Casino een positief koersresultaat ter waarde van 1,3 miljoen euro (2022: 1,1 miljoen euro); dit is verantwoord onder financiële baten en lasten in de winst- en verliesrekening. Het positieve koersresultaat toont aan dat Holland Casino het valutarisico voldoende mitigeert.

Renterisico

Renterisico is het risico dat wordt gelopen bij waardeveranderingen in financiële instrumenten als gevolg van een renteverandering in de markt. Het renterisicobeleid is gericht op het beheersen van de netto-financieringslasten door fluctuaties in de marktrente. Holland Casino heeft een kredietfaciliteit voor het geval er een liquiditeitstekort dreigt. Gezien de gunstige liquiditeitspositie van Holland Casino is ervoor gekozen deze kredietfaciliteit niet af te dekken door middel van (afgeleide) financiële instrumenten. Er zijn daarom per balansdatum geen derivaten in het bezit van Holland Casino.

Gevoeligheidsanalyses

Wijzigingen in de valutakoersen hebben nauwelijks invloed op het resultaat van Holland Casino door de genomen maatregelen zoals hierboven beschreven.

Wijzigingen in de rentestand hebben nauwelijks invloed op het resultaat van Holland Casino omdat er per eind 2023 geen rentedragende verplichtingen en vorderingen op de balans staan.

25. Kapitaalbeheer

Het beleid omtrent kapitaalbeheer van Holland Casino is gericht op het handhaven van een sterke vermogenspositie die vertrouwen wekt bij de samenleving, medewerkers, de overheid, potentiële investeerders en overige belanghebbenden. Hiermee kan de toekomstige ontwikkeling van de bedrijfsactiviteiten zeker gesteld worden.

Het kapitaal van Holland Casino bestaat per eind 2023 uit een aandelenkapitaal, wettelijke reserves en overige reserves.

De huidige kredietfaciliteit heeft een totale kredietruimte van 120 miljoen euro, waarvan ultimo 2023 nog geen gebruik is gemaakt. De kredietfaciliteit is aangegaan met een bankenconsortium bestaande uit: ING (50%) en ABN AMRO (50%).

Per balansdatum staat 85 miljoen euro bij de ING in deposito met verschillende looptijden (40 miljoen euro tegen 3,86% tot 06-03-2024 en 45 miljoen euro tegen 3,86% tot 07-04-2024).

Dividendafdracht vindt plaats op basis van overeengekomen dividendbeleid. Aan niet alle voorwaarden voor het uitkeren van dividend zoals overeengekomen in het dividendbeleid, waaronder solvabiliteit, is voldaan. Over 2023 zal, ondanks het positieve resultaat, dan ook geen dividend worden uitgekeerd.

Onderdeel van het kapitaalbeheer is het vaststellen van de verhouding tussen vreemd vermogen en eigen vermogen. Deze was als volgt:

De huidige verhouding tussen het vreemd vermogen en het eigen vermogen wordt, net als voorgaande jaren, ook in 2023 nog steeds beïnvloed door de coronacrisis en geeft hierdoor een enigszins vertekend beeld. Het eigen vermogen is door de winst in 2023 weer gestegen en de langlopende verplichtingen zijn gedaald door de maandelijkse aflossing van de belastingschuld. De liquiditeitspositie van Holland Casino is ruim voldoende om ook in 2024 aan de kortlopende verplichtingen te voldoen en naar verwachting zal geen gebruik worden gemaakt van de kredietfaciliteit. Holland Casino zal met zijn toekomstig beleid ernaar streven de financiële positie terug te brengen naar het niveau van vóór 2020.

Gezien de huidige liquiditeitspositie heeft Holland Casino geen uitstaande (afgeleide) financiële instrumenten per einde boekjaar ter afdekking van zijn liquiditeit-en marktrisico.

26. Verbonden partijen

In de tabel is een overzicht opgenomen van de belangrijkste relaties met verbonden partijen. Tussen een aantal van deze entiteiten en Holland Casino hebben tijdens de verslagperiode transacties plaatsgevonden. De voorwaarden van de transacties met managers op sleutelposities en met hen verbonden partijen waren niet gunstiger dan beschikbare voorwaarden of voorwaarden waarvan men redelijkerwijze zou kunnen aannemen dat deze beschikbaar waren op vergelijkbare transacties op een zakelijke, objectieve basis met entiteiten die niet verbonden waren aan managers op sleutelposities.

De Stichting Beheer Fooiengelden (SBF) is economisch gezien een 100% dochter van Holland Casino. Het doel van de SBF is het ten behoeve van Holland Casino en de werknemer (mede) uitvoeren van de fooienregeling zoals opgenomen in de cao. De SBF is daardoor onlosmakelijk verbonden aan Holland Casino. In 2023 is de werkwijze gewijzigd en staat er een vastgesteld bedrag op de bankrekening.

Per balansdatum bedraagt het saldo op de bankrekening van SBF 0,9 miljoen euro. Dit bedrag is meegeconsolideerd in de cijfers van Holland Casino. Het bestuur van de SBF bestaat uit 4 bestuurders, 2 bestuurders namens Holland Casino en 2 bestuurders namens de vakbonden.

De Stichting HC Online Garantie Spelerstegoeden heeft als doel het veiligstellen van de spelerstegoeden. De Stichting is de begunstigde van de door Holland Casino N.V. bij Euler Hermes afgesloten garantiefaciliteit. Als deze garantiefaciliteit tot uitkering komt, zorgen de bestuursleden van de Stichting voor uitbetaling van de spelerstegoeden. Voor nadere toelichting zie noot 20.

Holland Casino heeft ook een belang in een deelneming (Gaming Support B.V.), waarin ze invloed van betekenis heeft, maar geen beslissende zeggenschap uitoefent in bedrijfsvoering en/of financieel beleid. Transacties met deze partijen worden uitgevoerd tegen marktcondities en prijzen die niet gunstiger zijn dan die welke bedongen zouden zijn met derde, onafhankelijke partijen. Op grond hiervan wordt deze deelneming aangemerkt als verbonden partij.

Gebeurtenissen na balansdatum

Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan, die van invloed zijn op de jaarrekening 2023.